Thursday, December 27, 2018

शबपदनिर्माण प्रक्रिया

शब्दनिर्माण
प्रमुख चार  प्रकृया
१ उपसर्ग
२ प्रत्यय(परसर्ग)
३ समास
४ दित्व

१) उपसर्ग(अगाडि जोडिन आउने)
जस्तै:

 अभि # नेता : अभिनेता
  सम् # चार : सञ्चार
  सु# गन्ध : सुगन्ध
कु # पुत्र: कुपुत्र
परा # क्रम : पराक्रम
अति # रिक्त : अतिरिक्त
वि # नाश : विनाश
अ#पच: अपच
दुर्# लभ: दुर्लभ
निस् # चल: निश्चल
प्र # गति : प्रगति
उप# योगी: उपयोगी
बद# नाम : बदनाम
गैर # जिम्मेवार : गैह्रजिम्मेवार
ना # जवाफ : नाजवाफ
बे# खबर: बेखबर
बि # होस : बेहोश
सह# यात्री : सहयात्री
सम् # गत : संगत
सम् # तुष्ट : सन्तुष्ट
स # पुत: सपूत
परि # वर्तन : परिवर्तन
नीर # वाचन : निर्वाचन
नि# डर: निडर
उन् # नत : उन्नत
आ# दोलन: आन्दोलन
अप# राध: अपराध


२) प्रत्यय(पछाडि जोडिन आउने)

भुल # अक्कड: भुलक्कड
लेख# अन : लेखन
भिड # अन्त: भिडन्त
झार# अल: झारल
लेख # आई : ळेखाइ
घुम # आई : घुमाई
देख # आउ : देखाउ
देख् # आउनी : देखाउनी
कट् # आन : कटान
झाटँ # आरो : झटारो
सज् # आवट: सजावट
सुत # आहा: सुताहा
रमा# ईलो : रमाईलो
बाच् # उन्जेल/ईनजेल : बाचुन्जेल
नेपाल# ई : नेपाली
सर्# उवा: सरुवा
पढ्# ऐया: पढैया
गन् # ती : गन्ति
मान् # अनिय : माननीय
चिर् # ओ : चिरो
वन # ओट: बनोट
जिउ # नी: जिउनी
खा# ना : खाना
दुहु # नो : दुहुनो
कट् # औती : कटौती
खन् # ती : खन्ती
कट् # आनी : कटानी
रोप # आँइ : रोपाई
भर # औटो : भरौटो
खेल # अ : खेल
चिच्याउ # हट/आहट: चिच्याहट
सिक् # आरु : सिकारु
खा# नु : खानु
लेख् # ने: लेख्ने
ज्ञा # न : ज्ञान
कृ # तव्य : कर्तव्य
काम्# उक : कामुक
गै # ईका : गायिका
कृ # अक : कारक
बुध् # त : बुद्ध
पुज् # आ: पुजा



No comments:

Post a Comment

वंश, वंशाणु र क्रम विकास

    वंश , वंशाणु र क्रम विकास   क्रम विकास: पृथ्वीमा रहेका विभिन्न जीवहरू यही रूपमा उत्पत्ति भएका होइनन , यी जीवको विकास एकैपटक नभई ...